Skip to main content

Posts

Showing posts from April, 2018

आपली फसवी लोकशाही व शिक्षणव्यवस्था

भारतासारख्या लोकशाही देशातील नागरिक कसे आहेत, याचा फेसबुक हा आरसा समजला तर, "तुम्ही महाभारतातील कोणते पात्र आहात, तुमच्या नावाचा अर्थ काय, तुम्ही कधी मरणार, कमेंट मध्ये तुमच्या नावातील पहिली तीन अक्षरे लिहा व चमत्कार बघा" अशा पोस्टवर लाख्नोंच्या संख्येने तुटून पडणारे नागरिक बघितले की, झापड बांधून एखादा सांगेल, तसे वागणे हा या देशातील नागरिकांचा स्वभावधर्म आहे, हे कोणत्याही सुज्ञ माणसाच्या लगेच लक्षात येईल (म्हणजे तुमच्याही आपले असेलच!). आपल्या देशातील लोकशाही ही व्यवस्था जर अशा नागरिकांच्या भरवश्यावर राबविली जात असेल, तर वरून कितीही यशस्वी आणल्याचा आव आणला तरी ती एक पूर्णपणे फसलेली व्यवस्था आहे, हे आपण शांतपणे सिग्नलला उभे राहिलेले असताना, सर्व थरातील पुरुष व महिला आपल्या शेजारून सिग्नल तोडून जाताना बघितले की सहज लक्षात येते. ही व्यवस्था अयशस्वी होण्यामध्ये स्वतंत्र भारतातील पहिल्या सरकारपासून आत्ताच्या सरकारपर्यंत, प्रत्येकाने, लोक "सु"शिक्षित होणार नाहीत, प्रश्न विचारणार नाहीत, जे काही सुरु आहे, ते केवळ निमुटपणे नाही, तर देशप्रेमाचा भाग म्हणून स्वीकार...

होमस्कुलिंग वरील लोकसत्ता मध्ये आलेला माझा लेख..

परीक्षेत चांगले मार्क मिळवणे, विचारलेल्या प्रश्नांना व्यवस्थित उत्तरे देणे, शाळेतल्या उपक्रमामध्ये भाग घेणे, हे सगळे करणारा, सगळ्या मुलांसारखा मुळातच हुशार असलेला एखादा मुलगा, शाळेत जाताना किंवा पुस्तक घेऊन अभ्यास करताना मात्र प्रचंड चिडचिड, त्रागा करत असेल, तर त्याच्या शिक्षणाची व चांगल्या शिक्षणावर अवलंबून असलेल्या त्याच्या "भविष्याची" काळजी वाटून, पालकांनी अस्वस्थ होणे, गोंधळून जाणे साहजिकच आहे. आम्हीही तीन वर्षापूर्वी आमच्या मुलाच्या म्हणजेच स्नेहच्या बाबतीत असेच अस्वस्थ होतो. चार वर्षात चार शाळा बदलूनही, फरक पडत नव्हता. संपूर्ण आठवडा सुट्टी न घेता तो नियमित शाळेत गेला आहे असे कधीच झाले नाही. पुढचा मार्ग ठरवण्यासाठी, आम्ही पालकत्वाविषयी, मुलांच्या शिकण्याविषयी अनेक पुस्तके वाचली, प्रयोगशील शाळा बघितल्या, शिक्षणतज्ञांना भेटलो. त्यानंतर आम्हाला समजले की स्नेह्ला "शिकण्याचा" बिलकुल कंटाळा नाही तर ज्या "शिक्षणपद्धती" मधून तो शिकतोय त्या पद्धतीचा त्याला कंटाळा आहे. त्यामुळे शाळा बदलण्यापेक्षा, शिकण्याची पद्धत बदलण्याचे आम्ही ठरवले व स्ने...