होमस्कूलिंग (स्व अध्ययन) व पालकांची भूमिका आत्तापर्यंत मी मांडलेल्या अनेक अनुभवातून होमस्कूलिंग म्हणजे स्व-अध्ययन आहे व घरी राहून जे शाळेत शिकवतात, तेच शिकवणे, असा त्याचा अर्थ नाही, हे आपल्या लक्षात आले असेलच. होमस्कूलिंग या शब्दामुळे "घरी बसून शिकणे" असा गैरसमज होऊ नये म्हणून इथून पुढे ब्लॉग वर व इतरत्र लिहिताना, मी केवळ स्व-अध्ययन हीच संज्ञा वापरणार आहे. स्व-अध्ययन करत असताना, मूल कसे शिकते, त्याच्या परीक्षेचे काय, तो समाजात कसा मिसळणार यावर माझ्या ब्लॉग वर मी व प्रीतीने आत्तापर्यंत आमचे अनुभव मांडायचा प्रयत्न केला आहेच. मात्र या प्रवासात या सगळ्याहून एका अत्यंत महत्वाची असलेल्या गोष्टीकडे आम्हाला तुमचे लक्ष वेधायचे आहे, ती म्हणजे या सगळ्या प्रवासात अपेक्षित असणारी पालकांची भूमिका. "शिकणे" ही माणसाला मिळालेली एक अत्यंत नैसर्गिक व मुलभूत प्रेरणा आहे. त्यामुळे प्रत्येक माणूस त्याची इच्छा असो वा नसो शिकत असतोच. "शिकणे" या प्रेरणेला किंवा प्रक्रियेला आपण शाळा, अभ्यासक्रम व पुस्तके यांच्याशी जोडल्यामुळे इतर सगळे "शिकणे" आपण शिकणे या...
अनेकदा शिक्षण याविषयावर चर्चेला सुरुवात झाली की ती पूर्वी शाळा या विषयावर येऊन थांबायची. मागच्या काही वर्षात, विशेषतः कोविडनंतर, शिक्षण या विषयावर चर्चा करताना आता "शाळा की होमस्कूलिंग" अशी नव्या पद्धतीने चर्चा होऊ लागली आहे. त्यामुळे दोन ध्रुव तयार होऊन दोन्ही ध्रुव आपापली पोझिशन बळकट करण्यासाठी आपापले मुद्दे मांडू लागले. यामध्ये "शिकण्याची भाषा" हा एक नव्याने ध्रुव तयार होत आहे, असे देखील वाटू लागले आहे. कोणत्याही चर्चेत माझा एक कटाक्ष असतो — ज्या व्यवस्थेचा आपल्याला अनुभव नाही, त्यावर शक्यतो आपले मत व्यक्त करू नये; किंवा केल्यास त्या व्यवस्थेत काम करणाऱ्या व्यक्तीचा संदर्भ द्यावा. माझा गेल्या काही वर्षात शाळा या व्यवस्थेशी संबंध राहिलेला नाही, मात्र शिक्षणाशी आहे. त्यामुळे मी "शिक्षण" हा संदर्भ घेऊन माझे मत मांडायचा प्रयत्न करेन. १. मुलांच्या शिक्षणाविषयी विचार करताना सगळ्यात आधी आपल्या मुलांविषयी आपल्याला सहवेदना असणे गरजेचे आहे. २. या सहवेदनेने आपल्याला मुलांच्या शिकण्याच्या प्रक्रियेतील अडथळे समजून घेणे आणि त्यांना नक्की कुठे मदत हवी आहे, ह...